Berkenwoude

Uit Berkenwoude zijn relatief veel bronnen bewaard gebleven, vanaf midden 16e eeuw. Helaas bleek 1672 voor de familie een rampjaar, zoals dit ook voor heel Nederland als rampjaar geldt. Opvallend dat de voornamen Matthijs, Thijs en Thomas daar en in die tijd ook in Leiden en Utrecht voorkomen.

NB: de dubbele “oo” schreef men toen veelal niet, dat schreef men als “oi”, “oy” of “oe”. (vergelijk ook met de plaatsnaam Oisterwijk, wat uitgesproken wordt als Oosterwijk). Ook trf je soms in documenten wel eens “Loos” aan, waar dan later “Rol” bij geplaatst is. Of juist soms weer “Rol”, zonder Loos. Maar aan de familierelaties (doopregisters en trouwregisters als bron) ziet men dan duidelijk de relatie.

Voorbeelden:

I. JAN WILLEMSZ. LOOS, wonend Berkenwoude, vermeld in de 10e penning van 1561.

Kinderen:

  1. MATHYS, volgt II.

II. MATHYS (TYS) JANSZ. LOES, wonend Berkenwoude, bezit land gelegen onder Ouderkerk aan de IJssel, vermeld in de 10e penning Van Ouderkerk aan de IJssel in 1561, vermeld in de kerflijsten 1565-1568. overl. voor 1 december 1618. Hij huwde met Adriaentje Cornelisdr., overleden voor 1 december 1618.

  • Tys Jansz., de oudste generatie, vinden wij vermeld in de 10e penning van 1561 van Ouderkerk aan de IJssel1 namelijk “Tys Jansz. en Pieter Willemsz. bruycken tzamen acht ende een half mergen eyghen lants, den mergen getaxeert op 111 k. gulden etc.“. In de andere 10e penningen (1543, 1553 en 1559)2 wordt als omvang van dit weer 8 morgen en 4 hont opgegeven. Dit zijn de zogenaamde kleine- of dijkmorgen. De grote- of landmorgen bedraagt voor dit weer 8,4:0,6 = 14 morgen (volgens het weerboek van 1733 van Ouderkerk aan de IJssel is dit weer nr. 56), waarvan Tys Jansz. de helft bezit.
  • In de 10e penning van 15616 van Berkenwoude vinden wij Mathys Jansz. Loes en Pouwels Jansz. Loes vermeld, die samen “2 morgen weyland met huys ende 4 morgen hoyland gebruycken”. Pouwels Jans. Loos, won. Berkenwoude, verkoopt op 27 juni 1598 hennipzaad aan Reynier Gerards de Zwaen, poorter te Gouda10.

Kinderen:

  1. JAN. Volgt III.
  2. MERRICHJE (MARRICHJE) THYSSEN (MATHIJS), overl. na 7 september 1646. Zij huwde met Dirck Dircksz. Kuys, overl. voor 1 mei 1628.
  • Op 1 mei 1623 was Marrichje Mathijsdr. weduwe toen zij een hypotheek op haar land te Ouderkerk aan de IJssel vestigde wegens de aankoop van een huis te Gouda.
  • Op 3-1-1631 verkopen Merchen Thyssen wedu van Dirck Dirxsz. Kuys geass, met Nyclaes Pieters Noirman, Dirk Dircksz. en Mathys Dirx en tevens voor Aechjen- en Arientgen Dirx (minderjarig) met toestemming van hun voogd Jacob Jansz. aan Adriaen Wiggers ca. 3 morgen land in de Cromme, belend ten Oosten Dirck Jansz. van Schouwen en ten Westen de wedu van Mathys Geenen4.
  • Op 2-5-1640 verkopen Willem Jansz., Jan Pietersz. Mick geh. met Willemtge Jans, Aelbert Aertz. geh. met Tryntgen Jans, allen won. Berkou en Aryen Jansz. geh. met Neeltgen Jans, won. Streefkerk, kinderen van Jan Daemen zalr. hun vader aan Willem Aertsz., won. alhier 2 morgen 2 hond in het Thys Jan Rollen weer, belendten Oosten het breeweer en ten Westen de kinderen van Mathis Geene5.
  • Op 7 september 1646 verkoopt Merrichie Mathijs met haer vier kinderen 2 morgen land in het Westeinde van Berkenwoude ( = 1/3e deel van de hiervoor genoemde 6 morgen land), zoals haar aangekomen was bij een cavelcedulle (boedelscheiding) van 1 december 1618 van haar overleden ouders Mathijs Jansz. en Adriaantje Cornelisdr. Deze 4 kinderen waren Dirck Dircx, Mathijs Dircx, beiden meerderjarig 1 mei 1628-1631, Aechte Dircx, Adriaentje Dircx, beiden minderjarig 1 mei 1628-16317.
  • N.N., dochter. Zij huwde met Jan Daemen, overl. voor 13 januari 164011.

III. JAN THIJSZ. (MATTHIJSZ.) (ROLLOOS), wonend Berkenwoude, overl. voor 8 maart 1619. Hij huwde met Geertje Thomasdr. (Thonis), geb. 1582, zij verkoopt in 1635 “een derde deel van een perceel land in het westeinde van Berkenwoude” aan Willem Jan Wouters8. Zij is een dochter van Thomas Daemsz. en Merritge Thonisdr. Zij hertrouwd met Jacob Pietersz.

  • Op 8-3-1619 verkoopt Geertge Thomas wedu van Jan Matthijsz., won. Berkou geass. met Daem Aertsz. aan Adriaen Simonsz. won. alhier, 14 hond (= 2 morgen 2 hond) land in de Cromme, belend ten Oosten Wouter Cornelisz. en ten Westen Matthys Geenen3.
  • Tussen 13 mei en 16 augustus 1635 compareerden voor schepenen van Berkenwoude Jacob Pieters “als getroudt hebbende Geertje Thonis, die naagelaete weduwe van zal. Jan Thijs”. Hij geeft over een derde deel van een perceel land in het Westeinde van Berkenwoude aan Willem Jan Wouters, het land word overgedragen “uytwijsende nae de cavelesdule van daete den 1 december 1618”. De akte is niet gedateerd en vermoedelijk niet gepasseerd. De datum 1 december 1618 is veelbetekenend, omdat Marrichje Thijs land verkocht, haar aangecaveld op dezelfde datum. Bovendien werden in die akte de namen van haar ouders genoemd, die in deze akte ontbreken15.

Kinderen:

  1. THIJS. Volgt IVa.
  2. THOMAS. Volgt IVb.

IVa. THIJS JANSZ. ROLLOIS, overl. voor 17 februari 1667. Hij Huwde met N.N., overl. na 10 mei 1674.

  • Mogelijk is hij identiek met de gelijknamige steenbakker te Ouderkerk aan de IJssel, die aldaar nog land “in de Hoogenesse” buitendijks aankoopt op 20 oktober 1680, 4 november 1680 en 5 juli 168116.

Kinderen:

  1. JAN THIJSZ. ROLLOIS, waard te IJsselmonde 1680, 1683. Hij huwde met Marijtje Cornelisdr. Hordijk. Mogelijk dezelfde die is gegoed in de Wallepoort onder Berkenwoude in 1676, toen wonende te Moordrecht, doopgetuige bij een kind van Cornelis Thijsse Rollois in 1701.
  2. ADRIAAN. Volgt Va.
  3. JACOBUS. Volgt Vb.
  4. DANIEL. Volgt Vc.
  5. CORNELIS THIJSZ. ROLLOIS. Hij huwde met Pietertje Thysse Boertje.

Kinderen:

  1. JACOBUS ROLLOIS, ged. Ouderkerk aan de IJssel 4 april 1695, get. Marritje Jacobs, Govert Versluys. Hij is overl. 25 oktober 1696.
  2. HILLETJE ROLLOIS, ged. Ouderkerk aan de IJssel 7 februari 1697, get. Ary Tysse Boertje.
  3. THIJS ROLLOIS, ged. Ouderkerk aan de IJssel 27 november 1701, get. Jan Thijsse Rollois en Annetje ……….

IVb. THOMAS JANSZ. ROLL, wonend Berkenwoude op het dorp, als zodanig reeds vermeld in 1656, koopt daar een huis in 1664, overl. voor 14 juli 1673. Hij huwde met Grietje Meeusdr., zij neemt als weduwe op 14-7-1673 hypotheek op haar huis9. Zij is een dochter van Bartholomeus Aryensz.

  • Thomas Jansz. Roll was waarschijnlijk timmerman en metselaar (zijn broer Thijs Jansz. was steenbakker), want blijkens de civiele rol van Berkenwoude d.d. 22 maart 1656 treedt hij op tegen Thijs Jacobsz. wegens levering van “kalck en steen, byer en arbeytsloon ende spijckers”, de eis wordt toegewezen.
  • Op 7 mei 1664 neemt hij een hypotheek van 300 gld. van Ammerensje ’t Hert op zijn huis aan de Kerkweg. Hij wordt vermeld als “onse Inwonende Buerman” 17.
  • Op 14 juli 1673 neemt Grietje Meessen, weduwe van Thomas Jansz. Roll, nog eens 100 gld. van Pieter van Bellevooyen en Pietertje ’t Hert op haar huis als hypotheek17.

Kinderen:

  1. JAN. Volgt Vd.
  2. BARTHOLOMEUS (MEEUS) THOMASZ., j.m. van Berkenwoude, doopgetuige bij een kind van zijn broer Mathijs in 1672. Hij huwde Moordrecht 10 oktober 1660 met Maritge Dirx, j.d. van Moordrecht.
  3. MATTHIJS. Volgt Ve.